Of we het wel of niet leuk vinden, we zullen moeten herkennen dat heel veel gedrag, dat we agressie noemen, mededelingen van de hond aan ons zijn. Honden happen, grauwen, grommen of bijten niet zonder oorzaak en die oorzaak kan variëren van angstgevoelens tot een zelfverzekerde uitdaging. Het is belangrijk dat je in een vroeg stadium de signalen herkent, die aangeven dat een hond zich ongemakkelijk voelt, of dat hij één of andere manier gespannen is (los van het feit of je er wel of niet op wilt reageren). Op die manier kun je er voor zorgen, dat de hond niet nog dramatischer of gevaarlijker gedrag gaat vertonen. Veel honden waarvan men tegen mij zei dat ze agresssief waren, gaven alleen maar heel duidelijke waarschuwingssignalen. Jammer genoeg kunnen mensen de signalen die de hond uitzendt niet goed lezen. Hoe frustrerend moet dat niet zijn voor de hond die dan niet anders kan dan zijn gedrag te laten escaleren om zijn boodschap duidelijk te maken!
Hier zijn enige specifieke aanwijzingen waaruit blijkt dat de gemoedstoestand van een hond die onder druk gezet wordt, verandert. Van een ontspannen naar een andere gemoedstoestand.
Verandering in ademhaling. Kenmerkend voor een hond die zich onzeker of bedreigd voelt of lastig gevallen wordt, is een verandering in de manier van ademhalen. De ademhaling wordt trager, wordt zeer ondiep of wordt helemaal gestopt (niet ademen!). Kijk naar de ribbenkast of naar de flanken van de hond. Een normaal ontspannen hond zie je zichtbaar ademen! Een hond die zijn bek sluit, al is het maar even, kan daarmee een waarschuwing geven. De wijze van ademhalen kun je controleren door visuele waarneming, door de veranderingen te horen en door het waarnemen van de ademhaling van de hond met je handen (handig wanneer een hond heel dicht bij je staat en je heel moeilijk visueel de veranderingen in het ademen kunt zien).
Veranderingen in de snorharen. Kijk op welke manier je hond in ontspannen toestand zijn snorharen houdt. Een gespannen hond (angstig,verward, overrompeld) trekt zijn snorharen naar achter tegen zijn snuit. Een hond die boos is of een andere hond uitdaagt brengt zijn snorharen naar voren.
Veranderingen in het bewegen van de kop en van de ogen. Een ontspannen en zich prettig voelende hond beweegt zijn kop en ogen langzaam en rustig. Hoe sneller de bewegingen van kop en ogen worden hoe angstiger de hond is en hoe meer hij in paniek raakt. Dit kan snel escaleren tot een totaal bevriezen van elke beweging, met de kop en de ogen een beetje of duidelijk weggedraaid van datgene dat de hond ongerust maakt. Aan de andere kant heb je de hond die heel stil wordt en naar iets gaat staren met de oren stijf rechtop (denk aan “doelgericht”) Zijn mogelijke agressie en roofgedrag neemt toe, terwijl hij zijn lichaam stil houdt maar het richt naar het doel. Een minder dramatische verandering – maar wel een heel belangrijke - van de kop en van de ogen: de hond kijkt weg of draait zijn kop weg van een persoon of van een andere hond; een dergelijke hond vermijdt actief een confrontatie.
Verstarren.Een overdonderde hond kan letterlijk verstarren – geen beweging, het gehele lichaam teruggetrokken en laag en/of weggedraaid van de bedreiging. Het gevaar van honden die verstarren is, dat wanneer ze verder onder druk komen te staan ze plotseling uitvallen of vluchten. Denk niet dat een verstarde hond, een hond is die alles blij accepteert. Een vergissing die vaak gemaakt wordt en die leidt tot de opmerking: “hij viel aan zonder waarschuwing”. Een hond die accepteert wat er gebeurt beweegt zijn lichaam, kop en ogen normaal. Een hond die geconfronteerd wordt met een onplezierige gebeurtenis verstart vaak wanneer hij niet kan ontsnappen. Op dat moment neemt de interne spanning toe met als resultaat het verstarren. Wanneer de interne spanning tot een ondraaglijke hoogte stijgt, barst de hond uit in een of ander dramatisch gedrag.
Verandering in de vorm en uitdrukking van de ogen. Wanneer hij heel angstig is zal de hond wegkijken van de oorzaak van zijn problemen of opzij kijken. Wanneer de hond werkelijk gestrest is, worden zijn pupillen aanzienlijk groter. Deze verandering wordt veroorzaakt door interne veranderingen als gevolg van het in een stroomversnelling raken van stresshormonen (datgene wat een hond voorbereidt op vluchten of vechten). Honden zijn ongelooflijk veelzeggend met hun ogen en gezichtspieren – aandacht voor kleine veranderingen kan lonend zijn voor iedereen die een hond probeert te begrijpen.
Veranderingen in de lippen. Kijk hoe de hond er uitziet wanneer hij ontspannen is. Let er daarbij speciaal op hoe hij zijn bek en lippen houdt. Staan de lippen strak? Zijn ze naar achteren of naar voren getrokken? Hijgt de hond? Spanning rond de lippen en bek wijst op een probleem. Hoe angstiger een hond is, hoe meer zijn lippen naar achteren getrokken zijn. Wanneer een hond geïrriteerd of boos wordt, verstrakken de lippen en worden de hoeken naar voren getrokken. Je kunt zelfs een “rimpeling” van de aanhechtingsplek van de snorharen zien, waardoor de bek van de hond een “gezwollen” uitdrukking krijgt die voorafgaat aan een feitelijke snauw.
Toename van de spierspanning. Wanneer de emotionele toestand van de hond verandert zal ook de spanning in heel zijn lichaam veranderen. Maak niet de vergissing om kalmte als “in orde!”, te beschouwen. Soms kan een dramatische verandering te zien zijn in de poten van de hond. Let op opeengeklemde tenen, iets wat ik vaak zie wanneer de angst en bezorgdheid van een hond toeneemt. Honden die vol zelfvertrouwen en uitdagend zijn en geïrriteerd of boos worden, zetten hun “tenen”omhoog. Terwijl honden die bang zijn hun tenen plat op de grond zetten of ze spreiden, ter voorbereiding om weg te rennen (als ze kunnen). Schenk natuurlijk ook aandacht aan de mate van spierspanning van het hele hondenlichaam.
Totale veranderingen in de lichaamshouding. Kijk naar de totale “stand” van het lichaam van de hond. Kalm en ontspannen ziet de hond er evenwichtig uit. Het lichaam is noch naar voren noch naar beneden of zijwaarts gericht. Bij angst is de reactie: de hond wijkt terug, draait schuin weg van het probleem, kan zelfs zijn hele lichaam veelzeggend wegdraaien, terwijl hij zich stil houdt. Een dergelijke hond probeert een confrontatie te vermijden en hoopt te ontsnappen uit deze situatie. In een situatie waarin de hond opgewonden/vol zelfvertrouwen/uitdagend is, is de reactie: het lichaam van de hond wijkt naar voren, gaat van af naar zit of van zit naar staan. De gehele lichaamshouding is gericht naar een persoon of een andere hond. Vriendelijk gebaar – de hond komt dichterbij met duidelijke kronkelingen in zijn lichaam, nek en staart, zelfs met heel veel gekwispel en biedt zijn zijkant aan.
Door Suzanne Clothier
Vertaling door Jan Tholhuijsen
Vertaling door Jan Tholhuijsen
Meer artikelen kan je lezen op www.suzanneclothier.com
Geen opmerkingen:
Een reactie posten